Rak trzustki – czynniki ryzyka. Jeden zwiększa ryzyko zachorowania aż dwukrotnie

Rak trzustki to jeden z najgroźniejszych nowotworów. Przez długi czas rozwija się bez wyraźnych objawów, co sprawia, że wykrywany jest w bardzo późnym stadium. Co więcej, statystyki dotyczące tego nowotworu w najbliższym czasie będą się pogarszać.

Rak trzustki

To jeden z najbardziej śmiercionośnym nowotworów. Szacuje się, że w Europie około 10 proc. osób, u których zdiagnozowano ten nowotwór, żyje dłużej niż pięć lat. Polskie statystyki są jeszcze mniej optymistyczne. Przeżycia pięcioletnie nie przekraczają 5 proc. To przede wszystkim dlatego, że rak rozwija się przez długi czas bez wyraźnych objawów, w 80-90 proc. przypadków choroba jest wykrywana w późnym stadium, gdy możliwości leczenia są poważnie ograniczone. Rak trzustki charakteryzuje się też wcześnie występującymi przerzutami.

Wg Krajowego Rejestru Nowotworów w 2022 r. zdiagnozowano 4 tys. przypadków raka trzustki, zmarło z tego powodu 5 tys. osób. Zajął 6. miejsce pod względem liczby zgonów na nowotwory złośliwe wśród mężczyzn i 5. u kobiet.

Zdaniem onkologów liczba ofiar śmiertelnych będzie rosła. Rak trzustki może wyprzedzić w tej klasyfikacji inne nowotwory przewodu pokarmowego, a może nawet raka piersi wśród kobiet.

Ten nowotwór w bardzo dużym stopniu jest zależny od stylu życia dlatego – przy późnej wykrywalności – w jego zapobieganiu bardzo dużą rolę odkrywa profilaktyka.

Czynniki ryzyka

Wśród czynników ryzyka, na które nie mamy wpływu, są wiek i płeć. Rak trzustki pojawia się po 50. roku życia, najczęściej chorują osoby po 70. roku. Nieznacznie częściej chorują mężczyźni.

Jednak najważniejszy czynnik ryzyka raka trzustki to palenie papierosów. Jak określał podczas ubiegłorocznej konferencji "Polka w Europie" dr Lubomir Bodnar z Warmińsko-Mazurskiego Centrum Onkologii ten nałóg może nawet dwukrotnie zwiększać prawdopodobieństwo pojawienia się tego nowotworu.

Kolejnym bardzo poważnym czynnikiem jest otyłość. Nawet 8 proc. zachorowań może być skutkiem nadmiernej masy ciała.

Innym elementem związanym ze stylem życia, który zwiększa ryzyko zachorowania, jest niewłaściwa dieta, zbyt bogata w czerwone mięso, tłuszcze nasycone i przetworzone produkty, a uboga w warzywa i owoce. Rozwojowi raka trzustki sprzyja też nadmierne spożywanie wysokoprocentowych alkoholi.

Inne czynniki ryzyka raka trzustki:

• zapalenie trzustki, dziedziczne i przewlekłe,
• cukrzyca
• predyspozycje i mutacje genetyczne (geny BRCA1, BRCA2, TP16 i APC)
• infekcje Helicobacter pylori,
• ekspozycja na związki chemiczne.